DROOM, ANGST, DRUKTE, TUCHT

Ik heb geleerd dat dromen niet zoveel zeggen, maar in het tijdschrift Dreaming staat een onderzoek naar de inhoud van dromen van angstige mensen. Gedurende 3 weken hielden 38 angstige en 38 gematchte gezonde deelnemers een droomdagboek bij. De 941 dromen werden geanalyseerd volgens het Hall & Van de Castle coding system of dreams. Uit het onderzoek bleek dat angstige mensen veel negatievere dromen hadden dan gezonde mensen: ze droomden over achtervolgd worden, aangevallen worden, vallen, buitengesloten worden, dood van familieleden en falen. De dromen van angstige mensen hadden ook meer personages, waarschijnlijk omdat angstige mensen meer en beter details onthouden. De angstige mensen droomden meer over mannen, vreemden en exen met wie ze ook vaker agressieve interacties hadden. Misschien moet ik toch vaker naar dromen vragen…

Een gegeneraliseerde angststoornis (GAS) wordt gekenmerkt door overmatige angst en piekeren. Mensen die eraan lijden voelen zich vaak gespannen en onrustig. Door een verhoogde hartslag zoeken ze onnodig medische hulp. Voor een onderzoek in JAMA Psychiatry werden 58 vrouwen, waarvan de helft met GAS, ingespoten met isoproterenol, een soort adrenaline, terwijl ze in een MRI lagen. Door de isoproterenol gaat de hartslag omhoog en versnelt de ademhaling, wat lijkt op angst. De angstige vrouwen bleken hypersensitief voor de effecten van isoproterenol. Hun hartslag en ademhaling reageerden heftiger en ze rapporteerden ook meer angst. Op de MRI bleek er bij de angstige vrouwen sprake van hypoactivatie van de ventromediale prefrontale cortex. Dit hersendeel speelt blijkbaar een rol in het signaleren van een veilige toestand na dreiging. Het signaal zou een andere betekenis geven aan de waargenomen interoceptieve sensaties, zodat iemand na een angstige ervaring weer herstelt. Behalve als je aan GAS lijdt, dan. En de mannen?

Vroeger leefden mensen in groepen van niet meer dan 150 soortgenoten. Met een wereldbevolking van bijna 8 miljard wordt drukte een probleem. Volgens een artikel in Evolutionary Behavioral Sciences leidt die toenemende drukte tot terughoudendheid, omdat mensen bang zijn voor infectieziekten. Evolutionaire verklaringen voor gedrag zijn moeizaam omdat die moeilijk te toetsen zijn. Uit 4 experimenten met studenten bleek dat de deelnemers geneigd waren mensen te schuwen die kenmerken van ziekte (zoals asymmetrie in het gezicht) hadden, maar er werden geen experimenten gedaan met echt besmettelijke mensen. Nu het festivalseizoen weer begint zie je niet veel terug van die terughoudendheid.

Elk jaar publiceert het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht een ‘kroniek’ waarin wordt teruggeblikt op tuchtzaken in het afgelopen jaar. Die tuchtklachten zijn sterk afgenomen (1028 in 2020), mogelijk door Corona. Ik pik wat voorbeelden over psychologen eruit. Niet alleen patiënten (of de inspectie) kunnen klachten indienen maar ook collega’s. Bijvoorbeeld een psycholoog die zijn collega, een psychiater, aanklaagde omdat die de vriendin van de psycholoog stiekem had behandeld. Het college vond het oncollegiaal dat de psychiater haar had gesuggereerd om haar relatie te verbreken. Veel klachten gaan over het beroepsgeheim: een psycholoog werd gewaarschuwd (dat is een sanctie) omdat zij het verzoek van een vader om een vertrouwelijk gesprek zonder zijn toestemming had besproken met zijn ex. Een leidinggevende psycholoog die dossiers had gelezen van cliënten die zij niet zelf behandelde (in het kader van MDO en supervisie) werd zelfs berispt. Ook ‘lichtvaardige’ verstrekking van informatie aan Veilig Thuis is risicovol. Een psycholoog werd aangeklaagd omdat zij informatie had verstrekt over een cliënt aan Veilig Thuis net voordat die cliënt per mail het vertrouwen in haar opzegde. Het tuchtcollege straft streng als het gaat om zorgfraude, maar is vergevingsgezind als de verweerder zich transparant opstelt. Een 80 jarige psychiater die ondermaats functioneerde werd niet uit het BIG register geschrapt, omdat men ervan uitging dat hij de herregistratie-eis toch niet zou halen; een calculated risk.