Exposure, lezen

Toen ik bij PsyQ in Den Haag werkte hadden mijn collega’s het alleen maar over exposure. In de gedragstherapie betekent dat blootstelling aan een stimulus: de cliënt blijft in een angstopwekkende situatie tot de angst zakt (habituatie) of haar angstige verwachting is geschonden (prediction error). Maar volgens de auteurs van een artikel in Behavior Therapy schrikken veel behandelaren ervoor terug omdat ze het zelf eng vinden. In Duitsland onderzochten ze bij 681 cliënten met allerlei angsten, wat deze cliënten van intensieve exposure vonden. Zij kregen 3 keer per week sessies van 100 minuten en moesten na de sessie zelf verder oefenen. Hun angstige verwachtingen waren ‘ik val flauw’ (bij paniek), ‘niemand praat met me’ (sociale angst) of ‘ik val er vanaf’ (hoogtevrees). Over het algemeen waren de deelnemers tevreden met de therapie en die tevredenheid steeg nog eens tijdens de exposure. Wel viel 23% uit, maar dat schijnt normaal te zijn in dit soort onderzoeken. Er waren geen ernstige bijwerkingen en niemand voelde zich onder druk gezet. De onderzoekers raden ons (psychologen) aan niet terughoudend te zijn met exposure en zelfs waar mogelijk de therapie te intensiveren!

Volgens Confucius helpt lezen om jezelf en anderen beter te begrijpen. Ik zag het Margaret Atwood ook beweren op TV. In Journal of Experimental Psychology: General staat een meta-analyse van onderzoek naar verhalen (fictie). Daaruit bleek dat er geen effect van literatuur op sociale cognitie (zoals theory of mind) kan worden bewezen. Het kan zijn dat dat effect er wel is als je lang leest (in tegenstelling tot een kort experiment) of dat het beperkt is tot literaire fictie (want populaire fictie is vaak formeel en stereotypisch, wat niet erg aanzet tot sociale cognitie). Wel jammer want de onderzoekers zijn hier al 15 jaar mee bezig.