Klassiekers: On Being Sane in Insane Places, David Rosenhan (1973)

De vraag wie gek is en wie normaal is gecompliceerd omdat er geen overeenstemming is over de definities daarvan. In een experiment werden 8 gezonde pseudo-patiënten (waaronder David Rosenhan zelf) opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen. Zij fingeerden allemaal dezelfde symptomen en gedroegen zich vanaf het moment dat ze binnen waren normaal. Ze maakten wel openlijk aantekeningen, maar dat werd afgedaan als vreemd (‘schrijfgedrag’) door de staf. Ze kregen allemaal de diagnose schizofrenie en werden nooit ontmaskerd. Ze bleven gemiddeld 19 dagen opgenomen, tot ze de staf er eindelijk van hadden overtuigd dat ze normaal waren. Ze kregen gezamenlijk 2100 pillen aangeboden. Hoewel de staf niets vermoedde, hadden de andere patiënten wel door dat er iets niet klopte: ‘jij bent niet gek, je controleert het ziekenhuis’. Pogingen om contact te maken met de staf werden genegeerd. De pseudo-patiënten zagen ook hoe patiënten werden mishandeld. In een ander experiment werd aan de staf gevraagd pseudo-patiënten te herkennen. Van de 193 patiënten kregen er 41 het label ‘normaal’, terwijl zich onder hen geen enkele pseudo-patiënt bevond. De conclusie was dat het niet mogelijk was gestoorde van gezonde mensen te onderscheiden in een psychiatrische kliniek en dat een verblijf in zo'n kliniek leidde tot depersonalisatie.