Klassiekers: The weirdest people in the world? Joseph Henrich, Steven Heine & Ara Norenzayan (2010)

De generaliseerbaarheid van psychologisch onderzoek wordt ernstig beperkt door het gebruik van beperkte onderzoekspopulaties: in 2008 kwam 96% van het onderzoek uit landen die samen 12% van de wereldbevolking vormden. In het artikel in Behavioral And Brain Sciences werd voor die landen de afkorting WEIRD geïntroduceerd: Western, Educated, Industrialized, Rich & Democratic. Universele uitspraken over mensen werden gedaan op basis van onderzoek bij eerstejaars studenten. Zij zijn verre van representatief voor alle mensen. Een aantal contrasten met de rest van de wereld worden in het artikel toegelicht: 1. Geïndustrialiseerde versus kleinschalige samenlevingen. San verzamelaars uit de Kalahari zijn ongevoelig voor de Müller-Lyer illusie, mogelijk omdat mensen in geïndustrialiseerde samenlevingen veel meer rechthoeken zoals gebouwen zien.

Hadza uit Tanzania doen in het Ultimatumspel (een economisch experiment) veel lagere biedingen en zij wijzen een laag bod ook minder vaak af. Kinderen van Yukatek Maya gemeenschappen in Mexico ontwikkelen veel eerder dan Amerikaanse kinderen een besef van dieren als een aparte categorie. 2. Westerse versus niet-Westerse samenlevingen. In experimenten over samenwerken blijken niet-Westerse deelnemers niet het meeliften te straffen (altruïstisch straffen) maar het teveel samenwerken (antisociaal straffen). Niet-Westerse mensen omschrijven zichzelf minder in individuele termen en meer in termen van relaties. Westerlingen zijn minder geneigd tot conformisme. Niet-Westerse mensen redeneren holistisch in tegenstelling tot analytisch, dat wil zeggen dat zij meer oog hebben voor context en achtergrond. 3. Amerikanen versus de rest van het Westen. Amerikanen zijn het meest individualistische volk ter wereld (zij hebben bijvoorbeeld de meeste aparte babykamers). 4. Amerikanen versus andere Amerikanen. Veel onderzoek wordt gedaan met hoogopgeleide Amerikanen maar zij wijken op veel punten af van bijvoorbeeld arme Amerikanen. Bijvoorbeeld de erfelijkheid van intelligentie is bij arme mensen veel lager. Amerikanen waren 50 tot 100 jaar geleden veel minder individualistisch. Het IQ is in 50 jaar 18 punten gestegen. De conclusie is dat er veel variatie is tussen menselijke populaties, ook als het gaat over basale psychologische processen. WEIRD mensen zijn zeer on-representatief voor de soort.