LEZEN, MUZIEK, ONTSPORING, MISINFORMATIE

In Psychology and Aging staat een onderzoek over oudere lezers. Boven de 65 gaat het lezen langzamer en minder soepel, maar anders dan bijvoorbeeld bij dyslexie. Eén hypothese is dat ouderen wat meer risico’s nemen door gebruik te maken van het volgende woord (in het zogenaamde parafoveale zicht). De auteurs deden een meta-analyse met ook veel Chinese onderzoeken. Uit het onderzoek bleek inderdaad dat oudere lezers van alfabetisch schrift, zoals Engels, langzamer lazen, langer op een woord fixeerden en vaker teruglazen (regressies). Ook sloegen ze vaker woorden over en hadden langere voorwaartse saccades (oogbewegingen). Dit gold echter niet voor lezers van in Chinees geschreven teksten. De risky reader hypothese is daarmee deels bewezen.

Een minder bekende tak van de psychologie is psychomuziekologie. In het tijdschrift dat daaraan is gewijd, Psychomusicology: Music, Mind, and Brain, staat een Singaporees onderzoek over… muziek! Aan het experiment deden 62 mensen mee die 12 dagen lang voor het slapen naar blije of verdrietige muziek luisterden (gemaakt via epidemicsound), of pink noise (het geluid van bladeren, regen of wind). Uit het onderzoek bleek dat luisteren naar blije en verdrietige muziek de slaapkwaliteit verbeterde. De conclusie is dat muziek luisteren voor je gaat slapen goed voor je is en dat het niet uitmaakt wat voor muziek.

‘Ontsporing’ is een nieuw begrip dat verwijst naar het gevoel niet meer degene te zijn die je was. Oftewel een instabiele identiteit en geen richting in het leven. Aan een onderzoek in Psychological Assessment deden 1420 mensen mee uit 3 leeftijdsgroepen (‘opkomende’ volwassenen tot 25 jaar, ‘jonge’ volwassenen tot 44 jaar en ‘middelbare’ volwassenen tot 70 jaar oud). Zij vulden de Derailment Scale in, met items als: ‘Ik had niet verwacht dat ik de persoon zou worden die ik nu ben’. Uit het onderzoek bleek dat de deelnemers minder ontsporing rapporteerden naarmate de leeftijd vorderde. Mensen die meer ontspoorden hadden meer stress en angst, meer identiteitsproblemen en minder doel in hun leven. De auteurs vinden het zelf een erg boeiend concept. Ik niet.

Sommige mensen blijven maar geloven in dingen die al lang bewezen onwaar zijn. In PLoS ONE staat een onderzoek over dit Continued influence effect. Volgens de ‘inentingstheorie’ helpt het om mensen te waarschuwen dat er misinformatie bestaat. Bovendien zou een ‘preventieve weerlegging’ van argumenten mensen minder gevoelig maken voor overreding. In het experiment lazen 141 Polen een waarschuwing (‘niet alles is waar, zo denken mensen nog steeds dat Irak massavernietigingswapens had’) en een weerlegging (’dat autisme veroorzaakt wordt door vaccinaties is niet waar’). Vervolgens kregen ze diverse scenario's met misinformatie te lezen, zoals: ’er stond eerst in de krant dat een bekende voetballer doping had gebruikt, maar later bleek dat dat niet waar was‘. De ‘inenting’ bleek te werken: mensen geloofden minder in misinformatie na de terugtrekking van een verkeerd bericht. Er werd echter ook melding gemaakt van scepsis (men geloofde de terugtrekking niet) en algemeen cynisme (men geloofde accuraat nieuws ook niet). De auteurs gebruiken deze gegevens om een ingewikkelde theorie over herinneren (hoe informatie verandert in een gedragsmatige manifestatie van geheugen) te bewijzen.