OPDRINGERIGHEID, LACAN, SEKS, TRANS, PARTNERGEWELD

De invloed van opvoeding op kinderen wordt al lang onderzocht. Globaal zijn er 2 dimensies van opvoeden: warm en eisend. Dat laatste lijkt negatief te zijn; vooral als ouders opdringerig zijn leidt dat tot minder zelfvertrouwen en meer gedragsproblemen bij kinderen. Een onderzoek in Developmental Psychology ging over de vraag of dat ook geldt voor kinderen uit minderheidsgroepen en kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Kinderen die aan het onderzoek meededen werden vanaf de geboorte tot hun derde jaar gevolgd. Opdringerigheid van de ouders werd bepaald door een spelobservatie: ouders die het spel bepaalden scoorden hoger. Uit het onderzoek bleek dat ouderlijke opdringerigheid bij Zwarte kinderen (in tegenstelling tot Witte en Latino kinderen) niet leidde tot emotionele en gedragsproblemen. Kinderen met een ontwikkelingsachterstand hadden ook geen last van hun opdringerige ouders. Volgens de auteurs past dit binnen een ecologisch model van ‘minderheids opvoeding’, waarbinnen aanpassing aan racisme en andere stress van belang is.

In Psychoanalytic Psychology staat een Vlaams onderzoek naar Lacaniaanse psychotherapie. Er werden 6 therapeuten geïnterviewd nadat hun cliënten (waarover een eerder onderzoek werd gepubliceerd) daarvoor toestemming hadden gegeven. Lacaniaanse discourstheorie is pittig: volgens Lacan is harmonieuze communicatie onmogelijk omdat er altijd iets lost in translation blijft, al kan taal wel een transformatief effect hebben. Lacan beschreef 4 elementen (in symbolen weergegeven) die verschillende discoursen opleveren. In de geanalyseerde interviews kwamen die discoursen ook duidelijk naar voren, zoals een ‘hysterisch discours’, waarin de client problemen presenteert (het element＄) in de hoop op advies (S1). De therapeut deelt zijn of haar kennis (S2) echter niet; hij of zij blijft stil (‘a’, dat verwijst naar het onbekende, althans niet in taal te vatten) en daardoor wordt de cliënt aan het werk gezet (dat heet een ‘analyse discours’). De therapeut moet negeren wat hij of zij weet, om te voorkomen dat er een ‘meester discours’ ontstaat. In de therapie stelden de therapeuten zich vooral stil maar aandachtig op. Geen enkele therapeut legde aan de cliënt uit wat hij of zij dacht dat er aan de hand was. Als therapeuten wel wat zeiden werd dat vaak als verrassend en nieuw ervaren door hun cliënten. Er staat niet in het artikel hoe lang de therapieën duurden, maar wel dat de therapeuten vonden dat ze nog niet klaar waren. In Nederland doen we niet aan Lacan, geloof ik.

In Archives of Sexual Behavior staat een artikel over sexuele mindfulness. Aan het onderzoek deden 1473 pasgetrouwde stellen mee die antwoord gaven op verschillende vragen. Over sexuele mindfulness, bijvoorbeeld: ‘ik schenk aandacht aan mijn emoties tijdens seks’; over de ‘eudaimonische’ kwaliteit van hun relatie, bijvoorbeeld: ‘mijn partner heeft me geholpen om te groeien…’; over seksuele harmonie, bijvoorbeeld: ‘ik kan zoveel gevarieerde seksuele ervaringen opdoen als ik wil met mijn partner’ en over orgasmes. Uit het onderzoek bleek dat seksuele mindfulness samenhangt met seksueel en relationeel welzijn. Het moedigt partners aan om te vertragen, om meer bewust te zijn en om meer accepterend te zijn tijdens seks. De auteurs noemen het hoopvol dat partners die meer bewust en minder oordelend waren vaker een orgasme kregen. Dat is belangrijk vanwege de ‘orgasmekloof’ tussen mannen (90%) en vrouwen (50%).

‘Paola op de bank’ is de intrigerende titel van een artikel in Psychoanalytic Psychology. Het beschrijft de analyse van een trans vrouw, wat interessant is gezien Freuds bewering dat anatomie ‘lot’ is. In de jaren 80 en 90 gingen psychoanalytici anders tegen gender aankijken en werd de psychoanalyse accepterend naar trans mensen. Paola kreeg in 2020 al 11 jaar psychotherapie (2 keer per week) van de Italiaanse auteur van het artikel. Deze therapeute werd jaarlijks door 2 collega's geïnterviewd. Paola (aanvankelijk nog ‘hij’) prostitueerde zich aan het begin van de therapie om cosmetische ingrepen te bekostigen. Hij had agressieve dromen over zijn moeder. Pas na een droom over maandverband (in het zesde jaar van de therapie) wilde hij naar Thailand voor de transitie, maar ging uiteindelijk niet. De therapeute had daar ook gemengde gevoelens over. Na 10 jaar therapie liet Paola zich in Italië opereren. Zij droomde daarna positief over haar moeder. De auteurs zijn erg enthousiast over de succesvolle therapie die vooral over vrouwelijkheid ging. De analytica hielp Paola haar identiteit en lichaam te erkennen. Het artikel lijkt te suggereren dat Paola nog steeds in therapie is.

In Psychology of Violence staat een artikel over partnergeweld; 1 op de 3 vrouwen wereldwijd wordt door haar partner mishandeld (seksueel, fysiek of psychisch). De auteurs analyseerden gegevens van de OESO over 98 landen op 6 continenten. Uit het onderzoek bleek dat er meer partnergeweld was in landen met minder economische ontwikkeling. Ook bleek er meer partnergeweld te zijn in landen waar men vindt dat een man het recht heeft zijn vrouw te slaan (bijvoorbeeld als ze zonder zijn toestemming uitgaat). Die normen hadden echter vooral invloed in armere landen. Volgens de auteurs heeft het geen zin om te proberen normen te veranderen zolang de economische ontwikkeling achterblijft.