SUICIDE, DWANG, PSYCHOTHERAPIE, MEDISCH ONDERWIJS

Na de suïcide van Robin Williams werden er in Amerika 10% meer suïcides geteld, een toename die werd veroorzaakt door de vele nieuwsberichten. In Crisis staat een artikel over aanbevelingen voor de media, die bedoeld zijn om kopieergedrag na suïcide van een beroemdheid te verminderen. In de periode vlak na de suïcide van Kate Spade werden nieuwsberichten geanalyseerd om te kijken of CNN en FOX zich aan die aanbevelingen hielden. Het onderzoek werd na 3 dagen gestaakt vanwege de dood van Anthony Bourdain, een andere beroemdheid wiens suïcide het nieuws domineerde. Uit het onderzoek bleek dat de aanbevelingen slecht gevolgd werden: anders dan aangeraden, werd de suïcide onverklaarbaar genoemd, werd de manier waarop beschreven, werd er van suïcide ‘plegen’ gesproken en was er sprake van misinformatie, zoals ‘een bipolaire stoornis die te wijten is aan succes’. Er was weinig aandacht voor preventie en als er een hulplijn werd genoemd (zoals 113 in Nederland) dan stond er niet bij wanneer je die moest bellen. De aanbevelingen van de auteurs spreken voor zich.

In Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry staat een artikel over ‘excessief geruststelling vragen’ als een symptoom van dwang. Het wordt over het algemeen gezien als een vorm van controleren by proxy (door een ander), met als bijkomend ‘voordeel’ dat de ander verantwoordelijk wordt voor het ingebeelde gevaar. Via MTurk deden 398 Amerikanen mee aan een onderzoek waarbij ze een scenario lazen dat veel dwangmatige mensen moeilijk vinden: je weet niet zeker of je de deur goed hebt dichtgedaan en je vriend zegt desgevraagd iets vaags als ‘ik denk dat het wel goed komt’. Uit het onderzoek bleek dat gerustelling leidde tot minder angst en meer overdracht van verantwoordelijkheid naar de ander. Hierdoor wordt het dwangmatig om geruststelling vragen juist versterkt. Gek genoeg was er voor de mensen met ernstiger dwang geen verschil tussen vage of hele heldere geruststelling (zoals ‘ik heb duidelijk gezien dat de deur goed dicht zit’). Aan dit onderzoek deden geen cliënten uit de GGZ mee, maar volgens de auteurs scoorde de steekproef vrij hoog op dwangsymptomen omdat mensen die graag meedoen aan online onderzoeken blijkbaar nogal dwangmatig zijn.

Er is in de GGZ steeds meer aandacht voor mannen. Dat is nodig omdat veel mannen terughoudend zijn om hulp te zoeken, maar er tegelijkertijd veel mannen overlijden door suïcide. Volgens een artikel in Journal Of Clinical Psychology voelen therapeuten zich ook niet helemaal op hun gemak bij mannelijke cliënten. In Australië gaven 426 therapeuten (waarvan 302 vrouwen) antwoord op de open vraag wat er ‘uitdagend’ was aan werken met mannen. Uit de antwoorden kwamen 3 thema’s naar voren: mannen hebben een wankele motivatie (gekenmerkt door twijfel en weerstand), ze zijn slecht toegerust voor therapie (mannen zijn emotioneel geremd en hebben weinig inzicht) en therapeuten hebben moeite met grenzen en conflicten (ze vinden het moeilijk om boosheid en geweld te hanteren). Veel vrouwelijke therapeuten gaven aan ook moeite te hebben met een seksistische of patriarchale houding van sommige mannelijke cliënten. Volgens de onderzoekers zijn de bevindingen specifiek voor Australië, waar weerzin tegen introspectie, zelfonthulling en geholpen worden mannelijke idealen vertegenwoordigen. Deze studie werd gefinancierd door Movember.

Naast mijn werk in de GGZ geef ik ook les aan huisartsen in opleiding. Er is al 100 jaar betrokkenheid van psychologen bij medische opleidingen. Het belang van psychologie voor geneeskunde is toegenomen van nice to know tot need to know. In Journal of Clinical Psychology in Medical Settings staat een onderzoek naar interprofessioneel onderwijs, waar 138 psychologen aan deelnamen. Hoewel de psychologen hun werk als bevredigend en zinnig ervaarden, was hun bewustzijn van en betrokkenheid bij het interprofessioneel opleiden nog beperkt. Volgens de auteurs is het van belang dat psychologen hun potentieel realiseren, omdat ze anders gemarginaliseerd dreigen te worden binnen de gezondheidszorg. Ik heb niet het idee dat psychologen in Nederland gemarginaliseerd worden, maar dat komt misschien door een tekort.